[linux] Re: [stamtafel] Re: Braille met Debian

[Kees Theunissen]

Ik doe een poging deze discussie over te hevelen van "stamtafel" naar de
"linux" mailing list. Voor deze ene keer dus maar een cross-posting.
Als je hierop wilt reageren doe dat dan a.u.b. op de "linux" lijst.
Lezers van "stamtafel" die niet op de "linux" lijst zitten kunnen me
off-list mailen als ze willen reageren.

Een korte samenvatting van het voorafgaande voor de lezers van "linux"
die niet op "stamtafel" zitten ("stamtafel" is een mailinglijst
voor leden van de nllgg, bedoeld voor verenigingsgerelateerde zaken):

Dick Sterkenburg vroeg assistentie bij het installeren van een
braille-regel op zijn nieuwe tweedehands laptop. Dick is blind en kan
zonder die braille-regel zelf absoluut niets doen met de pc. Noch Dick
noch de zienden in zijn omgeving hebben enige ervaring met Linux dus
assistentie van buitenaf was gewenst. Bovendien was er haast bij.



On Mon, 12 Sep 2005, Cecil Westerhof wrote:

>> Ik hoorde trouwens van kees dat ik zulke vragen eigenlijk op een andere list
>> moet stellen, voor beginners omdat deze officieel voor mededelinge m.b.t.
>> linux is. als ze idd niet hier horen, kan iemand me dan zeggen waar ik ze
>> wel moet posten en me daar even voor aanmelden(roeland jij hebt dit ook voor
>> stamtafel gedaan kan je me misschien ook voor de beginnerslist inschrijven)?
>
>Deze lijst is eigenlijk voor discussies (stamtafel).
>Dit soort vragen zou ik niet op de beginnerslijst stellen, maar op de
>Linux lijst. Ze gaan net te ver voor beginners vragen lijkt me. ;-}
>Wel lijkt het me verstandig om zowel op linux als beginners te zijn
>geabonneerd. Zou jij daar zorg voor kunnen dragen Roeland?
>

De stand van zaken tot nu toe:

(Dit is een lang verhaal geworden, misschien te lang.
Toch vond ik het nodig om volledig te zijn. Ikzelf ken debian
onvoldoende en ik ben bang dat Dick over een tijdje, na een package
update of zo, met een niet werkende braille-regel kan komen te zitten.
Voor hem betekent dat een compleet onbruikbaar systeem.
Mijn prioriteit was om die braille-regel aan de gang te krijgen,
desnoods door low-level quick and dirty in te grijpen.
Als kenners van debian dit hele stuk willen lezen en willen blijven
meedenken dan stel ik dat erg op prijs.)


Ik ben bij Dick geweest en heb de baille-regel aan de praat gekregen.
Maar ik heb geen enkele debian ervaring en ik weet niet of ik door
"low-level" in te grijpen in de configuratie dingen kapot gemaakt heb
(bijvoorbeeld package management) of dat straks een "high-level"
configuratietool die dingen weer terug zet in een niet werkende
staat. Kan iemand met debian kennis hier iets zinnigs over zeggen?
Het gaat om een Debian 3.1 met 2.4.27-nogwat kernel (uit het hoofd
en onder voorbehoud, zou ook kernel 2.4.28-nogwat kunnen zijn).

Probleem 1:
Het default runlevel is 2. De PC wordt uitsluitend in tekst mode
gebruikt en X is niet geïnstalleerd. Toch komt na elke reboot gdm
met een popup dat X niet gestart kan worden en moet er een keer op
enter worden gedrukt om die popup weg te krijgen.
Ik heb klakkeloos de betreffende symbolic link weggegooid uit
/etc/rc2.d (S99gdm of zoiets, het nummer weet ik niet uit mijn hoofd).
Heb ik daarmee iets kapot gemaakt?
Welke commandline tool had ik moeten gebruiken om gdm uit runlevel 2
(en de andere runlevels) weg te halen?
Waarschijnlijk had ik gewoon een uninstall van gdm moeten doen, maar
ik had niet paraat hoe dat moet.

Probleem 2:
De keyboard mapping klopte van geen kanten. Alle leestekens zaten op
de verkeerde plek. Een "man -k keymap" bracht "install-keymap" in mijn
vizier. Ik heb zowel "install-keymap NONE" als "install-keymap KERNEL"
geprobeerd, beide zonder effect.
Via Google vond ik "dpkg-reconfigure console-data", en dat loste het
probleem op.

Probleem 3:
Toen dacht ik zover te zijn dat ik aan de braille-regel kon beginnen.
De software was al geïnstalleerd maar werkte niet. Even een reboot om
de exacte (fout)meldingen te bekijken.
Shit. Ik krijg geen login promt.
Op Virtuele Console 2 is wel een login promt.
Op Virtuele Console 1 komt die ook als ik een keer op enter druk.
Misschien heeft die prompt er ook wel gestaan, maar is die overschreven
door een foutmelding (ik heb niet geprobeerd of in in kon loggen zonder
eerst die enter te geven om een prompt te krijgen).
De laatste regel op het scherm was een melding dat de "uhci" module
niet geladen kon worden. Kan dat van een process komen dat eerder
gestart was en pas een melding gaf nadat de login promt al op het
scherm stond? Mogelijk heeft dit altijd al gespeeld, maar viel het
voorheen niet op omdat de login prompt vertraagd werd door de popup
van gdm (zie probleem 1).

In /var/log/messages staan bij elke reboot diverse meldingen dat
uhci niet geladen kan worden omdat die al geladen is. Idem ditto
voor andere modules. In /etc/modules.conf staat op het eerste
gezicht een boel overbodigs.

Als het mijn eigen systeem was ...
Als ik de distributie wat beter kende ...
Als ik meer tijd had ...
... Maar het wordt al laat.
Voorlopig valt er te leven met een extra enter na het opstarten.
Toch zou een grote schoonmaak van het modules/plug-and-play/hotplug
gebeuren op termijn wenselijk zijn. Heeft iemand tips over wat te
doen en vooral wat niet te doen?

Probleem 4:
Het probleem waar het allemaal om begonnen was: de braille-regel.
De software is beschikbaar als een debian package en Dick had die
al opgehaald en geïnstalleerd. Het gaat om "brltty".
Op de homepage lees ik:
BRLTTY is a background process (daemon) which provides access to the
Linux/Unix console (when in text mode) for a blind person using a
refreshable braille display. It drives the braille display, and
provides complete screen review functionality.

Bij de installatie van brltty moet een device opgegeven worden waar
de hardware op is aangesloten. Vroeger was dat over het algemeen een
seriële poort, maar Dick heeft nu een usb uitvoering.

Bij de configuratie van brltty kan je opgeven dat je een usb uitvoering
hebt en dan wil hij als default een character device /dev/brlvger
gebruiken. In /dev is geen "brlvger" te vinden en bij het starten van
brltty moppert hij daar ook over. Er zit wel een driver in de standaard
2.4.x kernel. Debian heeft die driver ook in zijn standard configuratie
zitten. De driver wordt ook geladen. Met "lsusb -v" krijg je allerlei
details van de hardware te zien. Er lijkt dus al een heleboel aanwezig
te zijn en te werken. Nu nog de finishing touch.
Eerst dus maar /dev/brlvger aanmaken; mknod is your friend.
Char device, owner root:root, mode 666, even zoeken... major 180 en
minor 128. Rammel, rammel... hij doet iets!
Er staat een melding op braille-regel over 3 failures. Verder werkt hij
nog niet. "ps ax" laat drie processen "brltty" zien. Toen ik die alle
drie afschoot en er eentje opnieuw opstarte werkte de braille-regel.
Dan maar rebooten. Zelfde probleem: 3 failures op de braille regel en
drie niet werkende processen.

In /etc/rcS.d staat de braille software als S25brltty. Die wordt
opgestart voordat het hele usb-gebeuren werkt. Waarschijnlijk heeft
debian dat alleen maar met een device op een seriële poort uitgetest.
Ik heb handmatig die /etc/rcS.d/S25brltty hernoemd naar
/etc/rcS.d/S95brltty en dan werkt alles na een reboot!
Vraag voor debian kenners: heb ik hier iets mee kapot gemaakt, komt
die S25brltty niet gewoon terug bij de eerste de beste package update?

Mischien had ik hem nog later moeten zetten: helemaal achteraan in
/etc/rc2.d. Die braille-regel kan toch de opstart messages niet bijhouden.
Waarom zou je hem dan in een vroeg stadium al inschakelen?

Ik zie dit als een bug in de debian package. Dat zou dus bij debian
gemeld moeten worden, maar daar ben ik niet aan toe gekomen.



Groeten,

Kees.

-- 
Kees Theunissen
F.O.M.-Instituut voor Plasmafysica "Rijnhuizen", Nieuwegein
E-mail: theuniss op rijnh.nl,     Tel: 030-6096724,     Fax: 030-6031204