[linux] Re: Fwd: Hallo daar!

[Kees Theunissen]

On Tue, 24 Jun 2008, Casper Gielen wrote:

>Bij geschiedenis, aardrijkskunde, wiskunde, scheikunde, natuurkunde en
>biologie worden ook voornamelijk Nederlandse termen gebruikt.
>Zodra je verder studeert krijg je ook te maken met vakliteratuur in
>andere talen, maar een dergelijk niveau kan je niet van iedere computer
>gebruiker verwachten. Een "normale" gebruiker zou geen Engels nodig
>moeten hebben om een computer te bedienen.

Hier kan ik in mee gaan, hoewel ik voor mezelf de voorkeur aan Engels
geef. Toch wil dit "mee gaan" niet zeggen dat iedere term vertaald moet
zijn in een vertaalde tekst.

[ knip ]

>Het punt is dat het veel moeilijker is om een Engelse term uit te leggen
>dan een Nederlandse.
>Probeer een term als "modem" maar eens uit te leggen aan Mien Modaal.
>De ontzettend slechte vertaling "internet kastje" is een stuk bruikbaarder.

De Nederlandse vertaling van het Engelse "modem" is gewoon "modem"; een
samentrekking van de Nederlandse woorden "MOdulator/DEModulator" of
"MOdulateur/DEModulateur" zo je wilt. Mien Modaal zal daar in eerste
instantie moeite mee hebben, maar is dat voor de engelse nicht van Mien
anders? Ook in het Engels was "modem" ooit een nieuw woord voor een nieuw
begrip.

Hoe ver moet je gaan met vertalen? Wat is de Nederlandse vertaling van
"computer"? "Rekenmachine" zet de mensen echt op het verkeerde been.
Een goed Nederlands woord, dat ook de engelse betekenis volgt, zou
"rekentuig" kunnen zijn. Maar dat woord ben ik sinds de jaren zeventig
van de vorige eeuw niet meer in het wild tegen gekomen. Zullen we dan
toch maar "computer" blijven gebruiken?

Vertalers (van technische teksten) mogen er wat mij betreft best rekening
mee houden dan we hier in Nederland sneller geneigd zijn om leenwoorden
te gebruiken dan om geheel nieuwe betekenissen aan bestaande Nederlandse
woorden te geven (zelf al is de betreffende Engelse betekenis van het
Engelse leenwoord ook nieuw). Dus zeker niet krampachtig _alles_ gaan
vertalen. Als je in een verhandeling over computernetwerken het woord
"switch" vertaalt als "schakelaar" dan vraag je om onbegrip van de lezer
of luisteraar. En wat denk je van "naaf" als vertaling van "hub"?
Soms/vaak moet je gewoon erkennen dat een leenwoord sneller ingeburgerd
raakt dan dat een bestaand Nederlands woord een nieuwe betekenis krijgt.
Vertalen voegt dan misschien iets toe aan de herkenbaarheid van de
afzonderlijke woorden, maar zeker niet aan het begrip van het geheel -
aan het begrip van de inhoud van de tekst.

Groeten,

Kees.

-- 
Kees Theunissen
F.O.M.-Instituut voor Plasmafysica Rijnhuizen, Nieuwegein
E-mail: theuniss op rijnh.nl,     Tel: 030-6096724,     Fax: 030-6031204